Dlaczego kontrola dokręcenia kół jest kluczowa dla Twojego bezpieczeństwa?
Felgi i opony to jedyne punkty styku Twojego samochodu z drogą. Choć wydają się prostym elementem, ich prawidłowe mocowanie jest absolutnie krytyczne. W końcu podczas jazdy – zwłaszcza przy gwałtownym przyspieszaniu, hamowaniu czy pokonywaniu zakrętów – na koło działają olbrzymie siły.
Właśnie dlatego instrukcja, którą znajdziesz na każdej fakturze od wulkanizatora – aby skontrolować dokręcenie śrub po przejechaniu 50-100 kilometrów – jest tak ważna. Wielu kierowców ją ignoruje, a to błąd, który może kosztować bezpieczeństwo.
Dlaczego śruby mogą się poluzować?
Prawidłowo zamontowane i dokręcone koło rzadko luzuje się w normalnym użytkowaniu. Jednak istnieje kilka czynników, które sprawiają, że pierwsze kilometry po wymianie kół są krytyczne:
1. Błędy montażowe (czynnik ludzki)
W ferworze sezonowej wymiany opon w warsztatach mogą zdarzyć się pomyłki. Zmęczenie, rutyna lub pośpiech mogą sprawić, że śruba zostanie niedokręcona lub, co gorsza, zbyt mocno dokręcona kluczem udarowym, bez kontroli kluczem dynamometrycznym.
2. Wykruszenie zabrudzeń
Między powierzchnią styku felgi a piastą mogły pozostać drobne zanieczyszczenia, kurz lub rdza. Podczas pierwszych jazd, te zabrudzenia ulegają wykruszeniu pod naciskiem i drganiami, tworząc minimalny luz w połączeniu śrubowym. Choć luz jest niewielki, wystarczy, aby całe mocowanie straciło optymalną siłę docisku.
3. Duże siły działające na koło
Oprócz codziennych obciążeń, podczas gwałtownego hamowania czy przyspieszania (szczególnie w mocnych autach), na śruby działają siły skrętne, które z czasem mogą przyczyniać się do rozluźnienia połączenia.
Zapamiętaj: Poluzowanie śrub objawia się najczęściej charakterystycznym stukaniem lub rytmicznym hałasem dochodzącym z okolic koła. Jeśli je usłyszysz, zatrzymaj się natychmiast!
Jak prawidłowo kontrolować i dokręcać koła?
Jeśli musisz awaryjnie dokręcić śruby lub po prostu wykonujesz kontrolę po pierwszych 50 km, rób to prawidłowo, aby nie uszkodzić mocowania i zapewnić sobie bezpieczeństwo.
Krok 1: Przygotowanie
Bezpieczne miejsce: Zaparkuj pojazd na płaskiej, bezpiecznej powierzchni, z dala od ruchu ulicznego.
Zabezpieczenie pojazdu: Zaciągnij hamulec ręczny i wrzuć pierwszy bieg lub "P" (Park) w automacie.
Podnośnik (tylko do wymiany): Jeśli musisz podnieść samochód, użyj podnośnika i koniecznie upewnij się, że samochód jest stabilny.
Krok 2: Klucz dynamometryczny – idealne rozwiązanie
Profesjonalna i jedyna właściwa metoda to użycie klucza dynamometrycznego.
Moment obrotowy: Sprawdź w instrukcji samochodu (lub na naklejce na słupku drzwi kierowcy), jaki jest zalecany moment dokręcania (zazwyczaj między 110 a 140 Nm dla większości aut osobowych).
Wyczucie kontra precyzja: Klucz dynamometryczny gwarantuje, że każda śruba zostanie dokręcona z idealną siłą. Zbyt słabe dokręcenie grozi odkręceniem, a zbyt mocne – uszkodzeniem gwintu, a nawet felgi.
Wskazówka awaryjna (gdy nie masz dynamometru): Jeśli musisz dokręcić śruby zwykłym kluczem, użyj umiarkowanej siły. Po awaryjnym dokręceniu koniecznie podjedź do serwisu wulkanizacyjnego, aby sprawdzić moment dynamometrem.
Krok 3: Kolejność dokręcania – klucz do osiowości
Nigdy nie dokręcaj śrub po kolei, w kółko! Zawsze stosuj zasadę dokręcania "na krzyż" (lub "gwiazdę" w przypadku większej liczby śrub).
Dokręć pierwszą śrubę.
Dokręć śrubę znajdującą się dokładnie po przeciwnej stronie (na krzyż).
Kontynuuj, aż wszystkie śruby zostaną dokręcone na krzyż.
Dlaczego to ważne? Dokręcanie na krzyż zapewnia, że felga idealnie przylega do piasty na całej swojej powierzchni. Zapobiega to jej "biciu" i gwarantuje osiowe ułożenie, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i trwałości pozostałych elementów zawieszenia.
Drobne rzeczy, które gwarantują spokój
Oprócz regularnej kontroli dokręcenia, warto pamiętać o dwóch elementach.
1. Wymieniaj śruby, gdy to konieczne
Jeśli koła są często wymieniane (np. co sezon), sprawdź stan śrub. Wymień je na nowe, jeśli zauważysz:
Widoczną rdzę.
Uszkodzenie gwintu.
Deformację łbów (uszkodzone przez klucz udarowy).
Śruba to element eksploatacyjny, od którego zależy Twoje życie. Nie są to duże koszty, a nowy element zawsze oferuje pełną wytrzymałość.
2. Nie ufaj pamięci
Zawsze, ale to zawsze, kontroluj dokręcenie śrub po przejechaniu 50-100 km po każdej wizycie u wulkanizatora. Ta prosta, darmowa czynność zajmuje pięć minut, a zapewnia Ci pełne bezpieczeństwo podróży.
