Zapieczone śruby przy alufelgach: dlaczego powstaje problem i jak go uniknąć?

Próba samodzielnej zmiany koła zakończona fiaskiem, bo stalowe śruby klinują się w gnieździe aluminiowej felgi – to scenariusz znany wielu kierowcom. Problem zapiekania śrub (lub nakrętek) jest szczególnie dotkliwy w przypadku połączenia stali (śruba) i aluminium (felga), a jego przyczyny leżą w fizyce, chemii i... błędach montażowych.

1. Dlaczego śruby stawiają opór? Przyczyny zapiekania

Trudności z odkręcaniem śrub mocujących felgi aluminiowe wynikają z kilku nakładających się zjawisk:

A. Różnice w rozszerzalności cieplnej

Stal i aluminium mają różną rozszerzalność cieplną. Główne problemy generuje sytuacja, gdy:

• Felga jest zimna, a tarcza hamulcowa gorąca: Jeśli koło było dokręcane zaraz po intensywnej jeździe, felga aluminiowa (która szybko oddaje ciepło) była względnie chłodna, podczas gdy tarcza hamulcowa (a z nią piasta) była gorąca. Podczas jazdy rozgrzana piasta rozszerzała się, ściskając śruby. Po ostygnięciu materiały zastały się w naprężeniu.

• Dokręcanie w nierównej temperaturze: Jeżeli śruba została wkręcona przy chłodnej feldze, a podczas eksploatacji felga się nagrzeje, naprężenia w połączeniu mogą się zwiększyć.

B. Korozja elektrochemiczna (utlenianie)

Wysoka temperatura w połączeniu z wilgocią (np. z deszczu, soli drogowej) wywołuje procesy na styku dwóch różnych metali (stali i aluminium). Powstają tlenki i wodorotlenki, które działają jak naturalny klej, klinując gwinty śruby i gniazda felgi.

C. Zbyt wysoki moment dokręcenia

Bardzo częstą przyczyną jest dokręcenie śrub zbyt dużym momentem siły, zwłaszcza za pomocą klucza pneumatycznego ustawionego na zbyt duży moment obrotowy. Zbyt mocne dokręcenie trwale odkształca materiał felgi w gnieździe, co dramatycznie utrudnia późniejsze odkręcenie.

2. Jak odkręcić zapieczoną śrubę?

Gdy śruba stawia opór uniemożliwiający odkręcenie, postępuj metodycznie:

1. Użyj klucza krzyżakowego lub teleskopowego: W porównaniu ze zwykłym kluczem do kół, klucz krzyżakowy lub teleskopowy umożliwia uzyskanie znacznie większego momentu siły.

2. Zastosuj przedłużkę: Jeśli klucz krzyżakowy to za mało, zastosowanie dodatkowego ramienia (np. kawałka rury nasuniętej na ramię klucza) zwielokrotni siłę obrotową. Pamiętaj, aby uważać, by nie uszkodzić śruby!

3. Preparat penetrujący: Użyj środka penetrująco-smarującego (typu WD-40) i odczekaj kilkanaście minut. Pomoże on rozpuścić tlenki i rdzę.

4. Delikatne uderzenie: W skrajnych przypadkach, lekkie, kontrolowane uderzenie młotkiem w główkę śruby (tylko w osi, nie z boku!) może pomóc w zerwaniu połączenia chemicznego. Po uderzeniu spróbuj odkręcić śrubę.

3. Jak zapobiegać problemom z zapiekaniem?

Odpowiednia pielęgnacja i prawidłowy montaż to klucz do bezproblemowej wymiany kół:

Pamiętaj: Gwint śruby nigdy nie powinien być suchy, ale nadmiar smaru na zewnątrz zetrzyj dokładnie, aby kurz i brud drogowy nie tworzyły nieestetycznych i korozyjnych mas.